1.3
GRZ opleidingsperiode binnen de opleiding specialisme
ouderengeneeskunde
Corinne Eckes, specialist ouderengeneeskunde en kaderarts GRZ,
Projectcoördinator “AIOS GRZ, klaar voor de toekomst”,
Revalidatie is al decennia een tak van sport die in verpleeghuizen beoefend wordt. De laatste jaren zijn er echter belangrijke veranderingen opgetreden m.b.t. revalidatie in verpleeghuizen. Deze zijn deels ingegeven door de nieuwe financiering (van AWBZ naar DBC via de ziektekostenverzekeraar), deels door nieuwe inzichten (Tangram/LUMC, 1 zorgpaden NPCF, 2 Behandelkaders Verenso, 3 CBO richtlijn beroerte, 4 Leidraad GRZ, 5 Singer rapport en evaluatie proeftuinen. 6). Hierdoor werd een aantal problemen blootgelegd waarop verbeteringen noodzakelijk zijn: Verpleeghuizen presteren wisselend, concentratie/volume normen zijn onduidelijk, opnameduur is in internationaal perspectief over het algemeen lang, er is te weinig samenwerking in keten, zorg-schotten belemmeren doorstroom, financiering is geen prikkel tot betere prestaties en uitkomsten zijn niet transparant. Daarnaast is er onvoldoende kennis met betrekking tot de meest efficiënte behandelingen, en is de specialist ouderengeneeskunde niet overal in de positie om een regierol te nemen.
Voor het onderwijs is een belangrijke rol weggelegd om deze verbeteringen te begeleiden. De AIOS ouderengeneeskunde moet worden opgeleid tot een specialist ouderengeneeskunde die goed is uitgerust met kennis en vaardigheden om de rol van regisseur van het GRZ proces op zich te kunnen nemen. Hiertoe heeft de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde van het LUMC de volgende stappen genomen:
- Er werd een opleidingsperiode GRZ geïntroduceerd binnen de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. Hiervoor werden verpleeghuizen geselecteerd waar uitstekende GRZ werd geboden. Selectie vond plaats d.m.v. het invullen van een vragenlijst en aansluitend een visitatie van de betreffende instelling. Alle 45 huizen met een opleidingsplaats voor AIOS ouderengeneeskunde werden aangeschreven voor dit traject. Hiervan gaven 29 huizen aan niet aan de opleidingsperiode GRZ te willen deelnemen. Deels omdat er geen GRZ geboden werd, deels omdat men zich nog niet klaar achtte om deze opleiding te kunnen gaan bieden. De overige 16 huizen hebben de vragenlijst ingevuld en zijn gevisiteerd. Na de visitatie werd een kwaliteitsrapport opgesteld waarbij de uitkomst kon zijn
- Gereed voor praktijkperiode GRZ: voldoet in alle opzichten aan de door het opleidingsinstituut gestelde eisen
- Gereed voor praktijkperiode GRZ voorwaardelijk: in het komende opleidingsjaar dienen genoemde verbeterpunten gerealiseerd te zijn
- Op dit moment nog niet gereed voor praktijkperiode GRZ
De opleidingsperiode GRZ heeft een duur van drie maanden, maar het streven is om dit uit te breiden naar zes maanden. De AIOS kan deze opleidingsperiode doorlopen vanaf 9 maanden na startvan de opleiding specialisme ouderengeneeskunde. - Er werd een evidence based module GRZ ontwikkeld. Er is een programma van 12 terugkomdagen ontwikkeld, gebaseerd op de meest actuele richtlijnen en wetenschappelijke literatuur en samengesteld door kaderartsen GRZ. De onderwerpen worden geclusterd aangeboden in verschillende thema’s: algemene revalidatie, orthopedie, CVA en overige revalidatie. Daarnaast is er extra aandacht voor ketenzorg en extramurale activiteiten. Bij elk onderwerp wordt een expert uit het veld uitgenodigd als gastdocent om (een deel van) het onderwijs samen met de moduledocenten vorm te geven. De module wordt twee maal per jaar gegeven, zodat het onderwijs zo dicht mogelijk aansluit bij de praktijkperiode. Vaardigheden worden door middel van opdrachten in de opleidingsperiode getoetst.
- 3) De AIOS wordt gestimuleerd tot het verrichten van wetenschappelijk onderzoek binnen de GRZ. Het ontwikkelen van de competentie wetenschap wordt onder andere door het zelf doen van wetenschappelijk onderzoek bereikt. Uit de ervaring van ons eigen instituut, maar ook die van VUmc en Nijmegen, is gebleken dat GRZ zelden of nooit als onderwerp werd gekozen. Dat heeft te maken met het feit dat het onderwerp van het wetenschappelijk onderzoek vroeg in het curriculum wordt gekozen, en het onderdeel GRZ over het algemeen later in het curriculum geplaatst is. Voor het ontwikkelen van vaardigheden in wetenschappelijk onderzoek is het op zich niet belangrijk wat voor onderwerp wordt gekozen. Wij hebben ervoor gekozen om twee achtereenvolgende jaren het thema GRZ als verplicht kader te geven voor het wetenschappelijk leeronderzoek. Hierdoor ontstaat bij de AIOS meer wetenschappelijk inzicht in de GRZ en tevens levert het nieuwe aanknopingspunten voor onderwijs en onderzoek op..
De eerste AIOS zijn in september 2014 aan de opleidingsperiode GRZ begonnen. Er heeft een evaluatie plaatsgevonden waaruit naar voren kwam dat de AIOS erg tevreden en enthousiast zijn over de veranderingen. Als belangrijkste verbeterpunten kwam naar voren dat de koppeling van het modulair onderwijs aan de praktijk nog beter zou kunnen, en de opleidingsperiode van 3 maanden als kort wordt ervaren.
Op dit moment worden verpleeghuizen gevisiteerd die zich recent hebben aangemeld voor de opleidingsperiode GRZ. Ook zullen de huizen die vorig jaar een voorwaardelijke goedkeuring hebben gekregen opnieuw gevisiteerd worden om te beoordelen of de aanbevelingen hebben geleid tot verbetering en er mogelijk een onvoorwaardelijke goedkeuring kan komen.